ابتکار سرا

طريقه ساخت

وسايل لازم (براي دو قفل هوا):

• خودكار، با مقطع لوله شش ­ضلعی ترجيحا شفاف، يك عدد
• سرنگ تزريقات 20 cc، دو عدد
• شيلنگ پلاستيكی ترجيحا شفاف، تقريبا 30 cm (با قطري كه لوله خودكار، درون آن فيت، جاشود)، دو عدد

(شکل 1)

ابزار لازم:

• چسب مايع (دوقلو)
• چسب نواری بیرنگ
• چاقو
• انبر دست

1- مراحل ساخت:

1- 1

سرپوش، ته ­خودکار و مغزی خودكار را درآورده، دور بيندازيد. با استفاده از كارد ميوه خوری (ترجيحا اره ای)، از روی سوراخ كوچكی كه به ­منظور ورود هوا روی بدنه خودكار ايجاد شده است، آنرا ببريد. حال شما خودكار را به دو قسمت تقسيم كرده ­ايد كه يكی بلندتر (با سر مخروطي) و ديگری كوتاه­تر است. دو قسمت را كنار هم بگذاريد و اضافه طول نيمه بلندتر را (از قسمت مخروطی آن) ببريد و دور بيندازيد. در اين مرحله شما دو قطعه هم­ طول داريد كه سر و ته هر كدام از آنها، يك مقطع شش­ ضلعي میباشد (شكل­هاي 2 و 3).

1- 2

به اندازه عرض يك انگشت، از هر كدام از دو لوله ببريد، و پليسه ­های سر و ته دو لوله كوتاه و دو لوله بلند را با چاقو بتراشيد (شكل 3). اين پليسه ­ها میتوانند هنگام جازنی شيلنگ، باعث پارگی و از كارافتادگی قفل هوا شوند.

1- 3

پيستون سرنگ را خارج كرده، دور بيندازيد. زبانه اتصال سوزن سرنگ را نيز از ته سيلندر سرنگ بچينيد. در ته سيلندر سرنگ، با استفاده از چاقو، سوراخ گردی ايجاد كنيد كه لوله­ های خودكار درون آن جا شوند.

نكات:

• اگر بتوانيد سوراخ را طوري ايجاد كنيد كه لوله خودكار بصورت فيت در سوراخ جا شود، كمك زيادی به كيفيت محصول نهايی خود كرده­ايد (شكل 4 ، لوله كوچك درون سيلندر سرنگ).
• هنگام سوراخ كردن، به سادگی ممكن است كنترل چاقو از دستتان در برود و بدنه سرنگ را چاك بدهد. در اينصورت، سرنگ را دور بيندازيد و يكی ديگر انتخاب کنید.
• در راستای بند قبل، ممكن است فرار تيغه چاقو دستتان را هم ببرد. احتياط كنيد!
• پس از سوراخ كردن ته سرنگ، پليسه­ هاي لبه سوراخ را با دقت بتراشيد.

1- 4

لوله ­های كوتاه و بلند را در دوسر شيلنگ فرو كنيد، سپس سر ديگر لوله كوچكتر را (حتی ­المقدور بصورت قائم) كمی درون سوراخ ته سيلندر سرنگ فرو كرده، مرز تماس لوله و سرنگ را با چسب، هوابندی كنيد (شكل 5).

نكات:

• حتما اول لوله كوچكتر را در شيلنگ جاكرده، سپس سر ديگر آنرا در سرنگ جا كنيد. جا به­ جا انجام دادن مراحل فوق، به دليل مقاومت كم بدنه سرنگ، باعث گشاد شدن سوراخ آن میشود.
• اگر احتمال مي­دهيد لوله ­ها از شيلنگ خارج شوند يا اينكه اتصال آنها هوابند نيست، محل اتصال آنها را با چسب هوابندی كنيد.
• حين چسب ­زدن، سوراخی كه در كف سرنگ برای اتصال سوزن سرنگ تعبيه شده را هم بپوشانيد.

وقتی چسب خشك شد، با دميدن در سيستم، از هوابند بودن آن ­اطمينان حاصل كنيد.

1- 5

شيلنگ را به سمت بالا برده، به پايين برگردانيد و با چسب نواری آنرا دور قسمت وسط سرنگ محكم كنيد (شكل 6).

نكات:

• در خم اول، شيلنگ را تا جايی به بالا برگردانيد كه خم آن، باعث بسته شدن مجرای آن ­نگردد (موقعيت نشان داده شده با پيكان سفيد).
• در خم دوم، طوری سر شيلنگ را به پايين برگردانيد كه خم شيلنگ از لبه بالايی سرنگ بيرون نزند (موقعيت نشان ­داده شده با پيكان زرد).
• شيلنگ را آنقدر پايين بكشيد تا لبه اتصال آن ­به لوله، هم­ عرض كف سرنگ واقع شود (خط­ چين).
• قفل هوای شما آماده است. يكبار آنرا آب كنيد و خروج جريان آب را از آن ببينيد.
• اگر در خم دوم، شيلنگ از لبه بالايی سرنگ بالا بزند، با پركردن قفل، جريان آب از آن خارج نخواهد شد (میتوانيد بگوييد چرا؟).

2- فاكتورهاي طراحي

2- 1 طول لوله قفل هوا

هرچقدر طول لوله بيشتر باشد، فشار گاز درون بشكه­ ای بيشتری برای هل دادن گاز و مايع درون قفل هوا نياز است.

مثال اين امر شيلنگ ­های حياط است: به سادگی ميتوان از يك سر شيلنگ به ­طول كم دميد تا هوا از آن خارج شود؛ ولي اگر طول شيلنگ زياد باشد فشار دمش عضلات ريه قادر به هل دادن هوای درون شيلنگ نخواهند بود.

پس اگر طول لوله قفل را خيلی زياد بگيريد، نياز به فشار بيشتری در بشكه خواهيد داشت تا قفل عمل كند. يادتان باشد كه هدف از قفل هوا جلوگيری از ازدياد فشار در بشكه است.

2- 2 مقطع عبور سيال در قفل

هر قسمت از مسير، كه مقطع لوله تنگ شود، نياز به فشار بيشتری برای رد شدن گاز خواهد داشت.

مثال: حين فوت كردن، هر چقدر مجرای خروج هوا از لبهايتان را تنگ­تر كنيد، نياز به فشار بيشتری براي دميدن داريد.

پس مواقع خم كردن لوله (خم­هاي نشان داده شده در شكل 6 با پيكان سفيد يا زرد)، مراقب باشيد مجرای لوله در اثر خم،‌ تنگ نشود. هر چقدر اين مجرا تنگ تر شود، فشار گاز درون بشكه­ ای بيشتری برای عملكرد قفل هوا نياز داريد كه نفی ­كننده فلسفه استفاده از قفل هواست.

2- 3 بنابراين شما با يك مشكل بزرگ مواجه هستيد:

هر چقدر طول لوله را بيشتر كنيد، ميتوانيد خم بزرگتری در موقعيت ­هاي پيكان داشته باشيد كه معنای آن اجتناب از تاشدن و در نتيجه تنگ شدن مجراست. از طرف ديگر، طول بيشتر به ­معنای فشار بيشتر درون بشكه هم هست. اين وسط، شما بايد حد بهينه را پيدا كنيد كه به اصطلاح نه سيخ بسوزد نه كباب! راه حل آن، پيدا كردن ارتجاعی ترين شيلنگ ممكن است. در قطری از شيلنگ كه به لوله خودكار فيت شود، جنس شيلنگي كه ارتجاعی ­تر باشد و در اثر خم كمتر بشكند، مناسب تر است. دليل آنكه در بالا، طول شيلنگ "تقريبا" 30 cm قيد شد هم همين است (شكل 7).

متاسفانه شيلنگی كه من استفاده كردم، براي منظور مخصوصي استفاده مي­شود كه در دسترس عموم نيست؛ بنابراين در اين باره نمیتوانم كمكی به دوستان كنم.

3 - توضيحات تكميلي:

3- 1

در عمل، براي آب كردن قفل، تا اندازه ­ای درون آن آب بريزيد كه سطح آب تقريبا تا وسط سرنگ برسد. مقدار بيشتر آن باعث بيرون پاشيدن آب در اثر خروج گاز شده و در مقدار كمتر، ممكن است آب قفل ظرف چند ساعت تبخير شده، قفل هوا را خالی كند. در اين وضعيت، حجم آبگيری قفل تقريبا 25 cc است.

3- 2

كوچك بودن مقطع لوله خودكار اين اجازه را بشما مي­دهد كه بتوانيد آنرا روی ابعاد مختلف درب ظرف تخمير سوار كنيد. خود من از اين قفل هوا روی ظرف­هاي 1، 5 ، 10، 20، 30 و 60 ليتري استفاده كرده ­ام و مشكلی نداشت.

3- 3

اگر مقدار گاز خروجی در بشكه ­های حجيم خيلی زياد بود، میتوانيد چند قفل هوا روی آن نصب كنيد.

3- 4

براي نصب، بهترين روش سوراخ كردن درب بشكه با استفاده از هويه است. وقتی هنوز پلاستيك درب داغ و نرم است، لوله خودكار را در آن فرو كنيد. شش­ ضلعی بودن مقطع خودكار باعث میشود وقتی مذاب پلاستيك خشك شد، آنرا محكم نگهدارد و قفل هوا در سوراخ نچرخد. بعد دور لوله را در محل تماس با درب، با چسب هوابندی كنيد. اگر دقت كنيد، ميبينيد در شكل 6، موقعيت پيكان، بالاتر از سر اتصال به بشكه لوله ­است. بنابر اين هنگام نصب قفل، دقت كنيد لوله را آنقدر در سوراخ جا بزنيد كه خم فشرده نشود (مجراي لوله تنگ نشود).

3- 5

از اين قفل ميتوانيد چند بار استفاده كنيد. كافيست پس از هربار تخمير آنرا از جا در بياوريد و بشوييد. سوراخ بجا مانده روی درب بشکه را هم ميتوانيد چسب بگيريد.

این ابتکار دوست عزیز سعید ه. میباشد. تصاویر و مقاله آنرا نیز ایشان تهیه کرده اند و با آنکه از ساده ترین ابزار استفاده شده ، باید اذعان نمود که از ابزارهایی نظیر اره دستی و مته برقی نیز میتوان استفاده نمود ولی این دوست عزیز با حداقل امکانات قفل هوای رامک را تهیه نموده اند. امید آنکه در آینده شاهد همکاریهای بیشتری با ایشان باشیم. اگر دوستان سوالی داشتند مانند گذشته ، مسلما ایشان پاسخگوی دوستان خواهند بود. همچنین با عرض معذرت در دستکاری مختصر مقاله.